Tijdens de ICT & Logistiek Beurs 2024 doken wij vanuit Blisss in de nieuwste ontwikkelingen en uitdagingen voor groothandels. Als strategische partner willen we onze klanten niet alleen voorzien van slimme digitaliseringsoplossingen, maar ook actief inzicht geven in wat er speelt in de markt en hoe zij daarop kunnen anticiperen.
Auteur
Koen Janssen
In deze sessie deelde Dirk Mulder, sectorbankier bij ING, zijn inzichten over trends en uitdagingen in de sector.
Dirk volgt de ontwikkelingen nauwgezet en biedt zijn visie op de economische trends en uitdagingen die de groothandelsmarkt beïnvloeden.
Dirk opent met een analyse van de supply chain, waarin recente crises diepe sporen hebben nagelaten. Door de pandemie kwamen fabrieken stil te liggen, ontstonden vertragingen door stakingen in havens, en moesten schepen soms omvaren door conflicten rond het Suezkanaal. Deze instabiliteit dwingt groothandels steeds vaker om alternatieve leveringsmethoden en regio’s te overwegen.
Ook opvallend is de vraagpiek in containervervoer die ontstond doordat bedrijven hun voorraden eerder aanvulden, uit angst voor nieuwe verstoringen. Dit leidde tot een onverwachte druk op de containermarkt, terwijl er juist werd verwacht dat meer schepen beschikbaar zouden komen. Dit geeft aan hoe onvoorspelbaar en gevoelig de logistieke keten is voor economische en politieke gebeurtenissen, met blijvende gevolgen voor groothandels.
Ondertussen ziet de sector ook economische druk. De bouw- en industriesectoren – belangrijke afnemers voor groothandels – ervaren uitdagingen die de omzet en marges beïnvloeden. Door de inflatie zijn de kosten voor inkoop, personeel en energie gestegen, en transportkosten blijven ook hoog. Dit drukt op de winstmarges en rendementen van veel groothandels, vooral nu consumenten en bedrijven terughoudender zijn met uitgaven.
Dirk wijst op het steeds groter wordende tekort aan arbeidskrachten. In de retail zijn al winkels die tijdelijk sluiten door het hoge ziekteverzuim.
Voor de groothandel is het personeelstekort een ernstig probleem, omdat de sector nog altijd afhankelijk is van menselijke arbeid.
De afgelopen jaren zijn de arbeidsproductiviteit en technologische innovatie in Nederland en Europa achtergebleven ten opzichte van bijvoorbeeld de VS en China, waar techbedrijven voor een hogere productiviteitsgroei zorgen. Dirk benadrukt dat investeringen in technologie essentieel worden om productiviteit te verhogen en personeelstekorten te compenseren.
Bij Blisss merken we dit ook. In onderstaande video deelt Dirko Wijers, onze directeur, hoe klanten door slimme automatisering en efficiënter ingerichte processen méér voor elkaar krijgen met hetzelfde aantal mensen. Bekijk de video en ontdek hoe digitalisering hier een krachtige rol kan spelen.
Dirk benoemt enkele globale trends die de groothandel structureel zullen veranderen:
📦 Globalisering en verschuiving naar het Oosten:
Europa is steeds meer gericht op Azië als leverancier, ondanks groeiende spanningen tussen Oost en West. Deze verschuiving creëert een afhankelijkheid van China en andere Oost-Aziatische landen, die in veel gevallen beschikken over de nodige grondstoffen en kennis die hier ontbreken. Groothandels die kijken naar alternatieven in Europa merken echter dat het moeilijk is om snel productiecapaciteit op te bouwen door complexe regelgeving en een tekort aan lokale expertise.
Bij Blisss merken we graag een andere recente ontwikkeling op: de herverkiezing van Trump en het terugkerende ‘America First’-beleid. Nu Trump weer de leiding heeft, rijst de vraag of hij zijn eerdere handelsagenda zal voortzetten en in hoeverre Nederlandse groothandels de effecten gaan merken. Extra importheffingen op Europese producten, bijvoorbeeld, kunnen goederen duurder maken voor de Amerikaanse markt. Voor Nederlandse groothandels betekent dit dat zij moeten anticiperen op mogelijke prijsschommelingen en zelfs strategische afhankelijkheden moeten heroverwegen. In dit artikel nemen we je uitgebreid mee welke gevolgen de herkiezing van president Donald Trump voor jouw groothandel kan hebben.
📦Klimaat en regelgeving:
Steeds strengere regelgeving dwingt groothandels om hun CO2-uitstoot te verminderen en transparanter te zijn over hun ketens. Dirk benadrukt dat groothandels hun bedrijfsvoering moeten aanpassen om hieraan te voldoen, bijvoorbeeld door energiebesparing, inzet van warmtepompen en zonnepanelen, en optimalisatie van verpakkingen. Hoewel de CO2-uitstoot vanuit de handel zelf relatief klein is (5% van de totale uitstoot), ligt 95% van de uitstoot elders in de keten, zoals bij transport en productie, wat vraagt om intensievere samenwerking met leveranciers.
📦Technologie en digitalisering:
Om efficiëntie te verhogen en kosten te drukken, zetten groothandels technologie in zoals robotisering in distributiecentra, e-commerce, en data-analyse. Dirk stelt dat Artificial Intelligence en data-analyse ook steeds belangrijker worden voor de voorspelling en optimalisatie van de operationele processen, waarmee groothandels kunnen inspelen op veranderingen in vraag en aanbod.
📦Demografische en stedelijke veranderingen:
De vergrijzende bevolking in Europa en de verstedelijking vragen om nieuwe logistieke oplossingen, zoals distributiehubs buiten steden en logistiek die voldoet aan zero-emissiezones. Dirk legt uit dat dit niet alleen de vraagpatronen beïnvloedt, maar ook vraagt om een slimme inrichting van stedelijke distributie en flexibele oplossingen voor groothandels die in binnensteden leveren.
De aandacht voor duurzaamheid neemt toe, zowel door regelgeving als door de vraag van consumenten en bedrijven naar duurzame producten. Dirk benadrukt dat groothandels hier een actieve rol kunnen spelen, door transparant te zijn over CO2-impact, leverancierskeuzes en arbeidsomstandigheden. Duurzaamheid betekent ook dat bedrijven moeten inspelen op nieuwe consumptiemodellen zoals productverhuur, reparatie, en recycling, die nu al in de kleding- en bouwsector worden toegepast. Een voorbeeld is de textielsector, waar bedrijven verantwoordelijk worden voor het recyclen van producten die ze op de markt brengen.
Groothandels moeten zich ook voorbereiden op de nieuwe EU-regelgeving (CSRD), die bedrijven verplicht te rapporteren over duurzaamheidsprestaties en doelen. Bedrijven zullen moeten aangeven welke stappen ze ondernemen om hun CO2-uitstoot te verminderen en hoe ze andere duurzaamheidsdoelen nastreven. Dirk benadrukt dat groothandels die proactief experimenteren met duurzame modellen, uiteindelijk een sterkere positie in de keten kunnen veroveren.
Dirk sluit af met de oproep aan groothandels om voorbereid te zijn op de veranderingen die komen. Door te investeren in technologie, duurzaamheid en nieuwe bedrijfsmodellen kunnen groothandels niet alleen veerkrachtiger worden, maar ook hun rol in de keten versterken.
In deze sessie deelt Peter van Heerde, sectormanager retail en groothandel bij de Rabobank, zijn visie over de groothandelsector richting het jaar 2040.
Hoewel hij benadrukt dat niemand de toekomst precies kan voorspellen, beschrijft Peter vier grote transities die volgens hem een cruciale rol zullen spelen in de toekomstige ontwikkelingen.
Peter begint met de uitdagingen op de arbeidsmarkt. Nederland en Europa krijgen te maken met een vergrijzende bevolking, waardoor de verhouding in de beroepsbevolking verschuift. Hoewel het aantal jongeren dat toetreedt tot de arbeidsmarkt niet daalt, is het aantal mensen dat met pensioen gaat veel groter dan de instroom van jongeren. In een al krappe arbeidsmarkt leidt dit tot meer vraag dan aanbod. Dit heeft ook gevolgen voor de bedrijfsopvolging, waarbij de nieuwe generatie niet altijd staat te trappelen om het bedrijf van hun ouders over te nemen. Omdat dit probleem in heel Europa speelt, is arbeidsmigratie geen directe oplossing voor deze tekorten. Bedrijven moeten daarom effectiever en productiever worden om deze uitdagingen het hoofd te bieden.
Het tekort aan personeel zal blijven groeien, wat leidt tot een toename van fusies en overnames tussen groothandels. Kleine zelfstandigen kunnen het moeilijker krijgen in een concurrerende markt waarin grotere bedrijven samenwerkingsvoordelen benutten. Een van de manieren om de productiviteit per medewerker te verhogen en zo de krapte op de arbeidsmarkt te verlichten, is automatisering.
Digitalisering speelt een steeds belangrijkere rol in de groothandel. Veel groothandels hebben nog een inhaalslag te maken ten opzichte van de retail, vooral op het gebied van klantinteractie en verkoopkanalen. Waar consumenten gewend zijn aan het gemak van online shoppen, moeten groothandels efficiëntere en snellere processen implementeren om te voldoen aan de verwachtingen van de nieuwe generatie inkopers. Generatieve AI en robots, zoals cobots die naast werknemers werken, bieden oplossingen om de productiviteit te verhogen zonder personeel te vervangen.
Peter benadrukt dat AI geen bedreiging is voor medewerkers, maar juist een hulpmiddel om hen productiever te maken. Groothandels die AI en digitalisering omarmen, kunnen zichzelf onderscheiden in een steeds competitievere markt. Deze technologieën zullen ook ingezet worden om klantinteracties, zoals klantenservice, efficiënter te maken.
Een ander belangrijk thema voor de toekomst is duurzaamheid. Hoewel de groothandelsector relatief weinig directe CO2-uitstoot heeft (ongeveer 2% van de totale uitstoot in Nederland), ligt de uitdaging in de producten zelf. Groothandels moeten overstappen op duurzame producten, en aandacht besteden aan circulaire bedrijfsmodellen die hergebruik en recycling bevorderen. Het is niet voldoende om energie te besparen of CO2-uitstoot te verlagen; groothandels moeten ook nadenken over de oorsprong, samenstelling en recyclebaarheid van de producten die ze verhandelen.
Een inspirerend voorbeeld van een groothandel die duurzaamheid centraal stelt, is Duurzame Dealtjes. Zij zetten in op een circulair bedrijfsmodel waarbij retouren een nieuwe bestemming krijgen, wat bijdraagt aan een groenere keten. In een recent gesprek met eigenaar Gijs kregen we meer inzicht in hun aanpak en impact. Bekijk het volledige interview in de video hieronder om te ontdekken hoe dit model een verschil maakt.
Peter wijst op het belang van het Digitale Productpaspoort, dat vanaf 2027 verplicht wordt voor bepaalde sectoren, zoals textiel en consumentenelektronica. Dit paspoort bevat informatie over de gehele levenscyclus van een product, van productie tot hergebruik. Zo kan de klant en producent precies zien waar een product uit bestaat en hoe het is geproduceerd. Deze transparantie is nodig om de keten circulair te maken en vraagt om samenwerking tussen groothandels, fabrikanten en retailers.
Een ander belangrijk transitiepunt betreft de waardeketen. Groothandels kunnen een centrale regierol vervullen binnen een circulaire, duurzame keten. In plaats van puur als tussenpersoon te fungeren, kunnen groothandels waarde toevoegen door logistiek te beheren, data over de keten te ontsluiten, en door klanten te helpen aan hun duurzaamheidsdoelstellingen te voldoen. Groothandels kunnen ook merken ondersteunen bij hun verplichte productverantwoordelijkheden, zoals het recyclen en verwerken van materialen.
Peter noemt het voorbeeld van grote merken zoals Nike en Adidas, die als groothandelaren probeerden de retailer over te slaan en rechtstreeks aan consumenten te verkopen. Hoewel deze strategie niet volledig mislukte, bleek de complexiteit van retail en het gedrag van consumenten moeilijker in te schatten dan verwacht. Nike probeert dit nu te herstellen door het retailkanaal opnieuw in te zetten, omdat retailen een vak apart is en echt anders werkt dan groothandelen. Hierin ligt een kans voor groothandels om juist die logistieke regierol op zich te nemen, zowel voor hun eigen merken als als dienstverlener voor grote merken.
Naast deze vier transities spelen ook geopolitieke veranderingen een grote rol. Europa is sterk afhankelijk van landen als China voor grondstoffen en producten. Volgens Peter zullen Europese bedrijven steeds meer aandacht moeten besteden aan het ontwikkelen van een circulaire economie binnen Europa zelf om strategische autonomie te behouden. Dit betekent dat producten en materialen die in Europa worden gebruikt, ook daar gerecycled en hergebruikt moeten worden.
De Rabobank ondersteunt dit proces door bedrijven te helpen met duurzame financiering en kennisdeling. Door als bank een faciliterende rol te spelen, kunnen ze samen met ondernemers werken aan een toekomstbestendige groothandelsector.
Peter sluit af met een beeld van de groothandel in 2040. Hij verwacht dat de focus op duurzaamheid, digitalisering en een kortere, transparante waardeketen de groothandel zullen transformeren. In 2040 zal duurzaamheid geen keuze meer zijn, maar een basisvereiste. Online kanalen en data worden cruciaal in elke schakel van de keten, en groothandels die hierin proactief zijn, kunnen zich onderscheiden. Door een centrale rol te spelen in de waardeketen, blijven groothandels relevant en waardevol voor zowel consumenten als producenten.
Met deze transities biedt de toekomst kansen, maar het vraagt om actie en visie van groothandels om zich aan te passen en klaar te zijn voor de wereld van 2040.
Zoals je ziet, zitten er duidelijke overeenkomsten in de visie en uitdagingen die Dirk en Peter schetsen. De belangrijkste thema’s die naar voren komen — technologie, duurzaamheid, en de krapte op de arbeidsmarkt — zijn precies de gebieden waarin wij als Blisss al diepgaande expertise hebben opgebouwd en waarin we onze klanten strategisch willen ondersteunen. Een partnership met Blisss, betekent een duurzame samenwerking voor de lange termijn gericht op groei.
Bij Blisss lopen we altijd voorop in de nieuwste ontwikkelingen en investeren we in innovatieve technologieën, zoals AI, om onze klanten effectief te ondersteunen. Daarnaast begeleiden we onze klanten bij de duurzaamheidsuitdagingen die op de sector afkomen.
Bovendien helpen wij klanten om het personeelstekort het hoofd te bieden door slimme automatisering en procesoptimalisatie. Onze missie om het werkende leven van mensen te verbeteren vertaalt zich in oplossingen die repetitieve taken automatiseren, zodat medewerkers zich kunnen richten op werk dat echt impact maakt. Wij geloven dat dit niet alleen bijdraagt aan efficiëntere bedrijfsvoering, maar ook aan werkplezier en betrokkenheid.
Samen met Blisss creëer je de Rust & Vooruitgang die je groothandel helpt om toekomstbestendig en flexibel te blijven. Dus herken jij je in bovengenoemde uitdagingen? Laat het ons weten – we kijken ernaar uit om samen deze uitdagingen het hoofd te bieden.
