Onze inzichten van de Kunststoffenbeurs 2024

Van industrie 2.0 naar industrie 5.0

Industrie 5.0 wordt gekenmerkt door drie centrale elementen: duurzaamheid, mensgerichtheid, en weerbaarheid. Dr. Schoonderbeek legde uit dat veel bedrijven nog in de overgang zitten van 2.0 naar 4.0, waarbij men af en toe nog werkt met verouderde machines die slechts basale functies hebben. De toekomst van industrie 5.0 vereist intelligente, flexibele en mensgerichte productieprocessen die in staat zijn om snel te reageren op veranderende omstandigheden, zoals fluctuaties in vraag of onverwachte externe factoren zoals een pandemie.

De uitdagingen van automatisering

Voor veel bedrijven in de maakindustrie, waaronder kunststofbedrijven, zijn flexibiliteit en variabiliteit in hun productie essentieel. Vaak is er behoefte aan automatiseringsoplossingen voor specifieke, unieke processen die niet zomaar ‘off-the-shelf’ te verkrijgen zijn. Dr. Schoonderbeek benadrukte dat automatiseren meer inhoudt dan simpelweg het vervangen van een persoon door een robot of cobot. De grootste uitdagingen liggen vaak in de randvoorwaarden, zoals aan- en afvoer van onderdelen en kwaliteitscontrole.

Praktijkvoorbeelden

Dr. Schoonderbeek besprak twee casestudies:

1. DYKA Case: DYKA produceert kunststof koppelstukken die zonder lijm bevestigd kunnen worden. Dit proces bevat veel handmatige stappen, zoals het monteren van metalen clipjes op kunststof ringen. De uitdaging was om dit handwerk te automatiseren, maar met behoud van kwaliteit en flexibiliteit. De oplossing bleek niet eenvoudig. Waar een mens op basis van geluid een foutief clipje kan herkennen, is dit voor een robot een complex vraagstuk. Hieruit bleek dat het belangrijk is om automatiseringsprocessen met een frisse blik te benaderen en flexibel te experimenteren.

2. Collins Aerospace Case: Dit bedrijf inspecteert composietonderdelen met behulp van ultrasoontechnologie, een proces dat tijdrovend en handmatig werk is. Het doel was om dit proces te automatiseren met cobots die samenwerken met de operator. Dit resulteerde in een proof of concept waarin de cobot data vanuit CAD-bestanden gebruikt voor nauwkeurige bewegingen. Dit toont de mogelijkheden van geavanceerde automatisering en samenwerking tussen mens en machine.

De kracht van samenwerken en experimenteren

Schoonderbeek benadrukte het belang van samenwerking tussen bedrijven, onderwijsinstellingen en kenniscentra. Hun filosofie is gebaseerd op praktisch experimenteren: “Denk groot, begin klein.” In plaats van uitgebreide plannen en het maken van 3D-tekeningen, is hun aanpak gericht op snel bouwen, testen, leren en verbeteren. Automatisering is mensenwerk; het gaat om het wegnemen van saaie taken en het ondersteunen van de menselijke capaciteiten.

Verder legde hij uit dat voor de meeste van hun projecten geen spuitgietmachine nodig is; vaak volstaat een doos met onderdelen om automatiseringsoplossingen te testen en te implementeren.

Hoewel Windesheim wel spuitgietmachines heeft, bevinden die zich op een andere locatie in Zwolle, terwijl de projecten van Dr. Schoonderbeek plaatsvinden op Perron038, waar vooral robots en andere automatiseringsapparatuur staan.

Industrie 6.0?

De sessie eindigde met een blik op de toekomst. Dr. Schoonderbeek merkte op dat er nog veel werk aan de winkel is in de transitie naar Industrie 5.0. Hoewel Industrie 6.0 nog niet in zicht is, benadrukte hij dat de komende 10 tot 20 jaar cruciaal zullen zijn voor verdere automatisering, gezien de demografische ontwikkelingen en het tekort aan technisch personeel.

Wetgeving voor dummies: deze wetgeving staat op stapel voor de rubber- en kunststofindustrie

Thomas Hobé, branchecoördinator bij de Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK), gaf een overzicht van de complexe en snel veranderende wetgeving waar de rubber- en kunststofindustrie mee te maken krijgt. In deze presentatie legde hij uit hoe het Parijsakkoord en de Europese Green Deal hebben geleid tot een stroom van nieuwe regels, en wat dit betekent voor bedrijven in de branche.

Van Parijsakkoord tot Europese wetgeving

Alles begon met het Parijsakkoord, dat landen verplichtte om klimaatverandering tegen te gaan door de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal twee graden Celsius. Om dit doel te bereiken, heeft de Europese Unie de EU Green Deal geïntroduceerd, een kapstok voor allerlei wetgevingsinitiatieven gericht op een klimaatneutraal Europa. Een belangrijk onderdeel hiervan is de overgang naar een circulaire economie, die een grote impact heeft op de rubber- en kunststofindustrie.

Belangrijkste Europese wetgeving

Thomas ging in op verschillende Europese wetgevingsinitiatieven die voortvloeien uit de EU Green Deal en de overgang naar een circulaire economie:

1. Network and Information Systems Directive (NIS2): Deze richtlijn vereist dat bedrijven hun cyberveiligheid op orde hebben, inclusief de veiligheid in de toeleveringsketen.
2. Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD): Deze richtlijn verplicht grote bedrijven om te rapporteren over hun impact op mens en milieu, evenals de impact van milieu en sociale aspecten op hun bedrijfsvoering.
3. Plastic exportverbod: Vanaf 2026 wordt de export van plastic afval naar niet-OESO-landen, zoals Indonesië, verboden. Dit dwingt de industrie om nieuwe afzetmarkten binnen Europa te zoeken.
4. EU Circular Economy Action Plan: Een pakket aan maatregelen gericht op het bevorderen van de circulaire economie, waaronder het Sustainable Products Initiative, de Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR), en de revisie van de bouwproductenverordening (CPR). Deze initiatieven leggen ontwerp- en recycleeisen op voor producten om de circulariteit te bevorderen.
5. Green Claims Directive: Bedrijven moeten aantoonbaar maken dat hun producten echt recyclebaar zijn, om misleidende milieubeweringen te voorkomen.

Nationale wetgeving

Naast Europese regelgeving legt ook de Nederlandse overheid aanvullende wetgeving op om de circulaire economie te bevorderen. Dit omvat het Nationaal Programma Circulaire Economie, dat gericht is op het ontwikkelen van nieuwe regelgeving, onderzoeken en projecten die bijdragen aan de transitie naar een circulaire economie. Voorbeelden zijn de plastic tax en uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor specifieke sectoren, zoals landbouw- en bouwplastics.

De kern van de veranderingen

Volgens Thomas draait de nieuwe wetgeving om twee hoofdpunten:

1. Zicht en grip op de keten: Bedrijven moeten volledig inzicht hebben in hun toeleveringsketen, inclusief de oorsprong van grondstoffen. Dit vereist transparantie over de hele keten, van de bron tot het eindproduct.
2. Verplichte inzet van duurzame materialen: Naarmate de wetgeving zich richting 2050 beweegt, zullen bedrijven steeds hogere percentages gerecyclede en biobased materialen moeten gebruiken. Wie niet aan deze eisen kan voldoen, loopt het risico om tegen die tijd hun bestaansrecht te verliezen.

Wat kunnen bedrijven nu doen?

Thomas benadrukte het belang voor bedrijven om strategische keuzes te maken in hun aanpak van de komende wet- en regelgeving. Hier zijn enkele aanbevelingen:

• Maak keuzes: Bedrijven kunnen niet alles in één keer aanpakken. Maak strategische keuzes over welke regelgeving het meest relevant is en waar externe hulp bij nodig is.
• Voer een dubbele materialiteitsanalyse uit: Dit houdt in dat je zowel de impact van het bedrijf op het milieu als de impact van milieu en sociale aspecten op het bedrijf onderzoekt. Het helpt om te begrijpen waar een bedrijf staat en wat er nodig is om vooruitgang te boeken.
• Ontwikkel een circulair businessmodel: Met toenemende verplichtingen voor het gebruik van gerecyclede en biobased materialen is het cruciaal om te kijken naar nieuwe businessmodellen, zoals het hergebruik van materialen en het terugnemen van producten. Bedrijven moeten creatief nadenken over hoe ze hun producten op een circulaire manier kunnen aanbieden.

Conclusie

Thomas Hobé maakte duidelijk dat er een golf van regelgeving op de rubber- en kunststofindustrie afkomt, zowel vanuit Europa als nationaal. De rode draad is de transitie naar een klimaatneutraal en circulair Europa in 2050. Bedrijven zullen moeten investeren in inzicht en grip op hun keten en zich voorbereiden op strengere eisen rond het gebruik van duurzame materialen. Voor bedrijven is het nu tijd om strategische keuzes te maken en te werken aan een toekomstbestendig en circulair businessmodel.

Met digitalisering naar een slimmere en duurzamere kunststofindustrie